Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Πρακτικά 6ης συνάντησης (04.05.09)

σ.67-72
Αντώνης Σερέπας, Χρίστος Κωτσάκος

Ποσοτικός καθορισμός της σχετικής μορφής της αξίας (σ.67)
Ο Μαρξ προσπαθεί να καλύψει όλες τις πιθανές περιπτώσεις σχέσεων του ενός εμπορεύματος με το άλλο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρατήρηση του Μαρξ περί πτώσης της αξίας των εμπορευμάτων με την αύξηση της παραγωγικότητας κι ενώ η ποσότητα της παραγωγής παραμένει η ίδια. Οι αξίες μπορούν να ανεβαίνουν ή να πέφτουν, ενώ η σχετική αξία να παραμένει αμετάβλητη. Η πραγματική αξία των εμπορευμάτων εντοπίζεται μόνο στην ποσότητα του αναγκαίου χρόνου για την παραγωγή τους.
Η ισοδύναμη μορφή (σ. 69)
Ο όρος αξιακή οντότητα που χρησιμοποιεί ο μεταφραστής, είναι το αξιακό είναι. Στη σχέση-εξίσωση σακάκι /πανί, η πλευρά σακάκι υπάρχει ως αξία χρήσης. Ως αξία χρήσης είναι το αντίστοιχο του υφάσματος
Η πρώτη ιδιομορφία στην εξέταση της ισοδύναμης μορφής έγκειται στο ότι η αξία χρήσης γίνεται μορφή εμφάνισης του αντίθετού της, της αξίας. Υπάρχει εμμενής αντίθεση μεταξύ των μορφών εμφάνισης των πραγμάτων. Κάτι εμφανίζεται ως μορφή έκφρασης του αντιθέτου του. Η ιδιοτροπία της μορφής του ισοδυνάμου είναι ότι είναι μια αξία χρήσης που έρχεται να αντιστοιχηθεί με μια ανταλλακτική αξία. Επίσης και άλλα εξαιρετικά κρίσιμα στοιχεία της ανάλυσης παρουσιάζονται ως ιδιομορφίες.
Η φυσική μορφή του εμπορεύματος αναφέρεται στην υλικότητά του, στις ανάγκες που καλύπτει.
Είναι πολύ χαρακτηριστικός ο τρόπος πραγμάτευσης του σχεσιακού χαρακτήρα των αντικειμένων , το πώς κάτι υπάρχει μόνο σε μια σχέση με κάτι άλλο.
Μέσω αναφορών στις φυσικές επιστήμες (πχ βαρύτητα) τεκμηριώνεται η εισαγωγή εννοιών (αξία) που δεν προσδιορίζονται βάσει εμπειρικών δεδομένων. Όπως όλα τα πράγματα έχουν βαρύτητα, έτσι και τα εμπορεύματα έχουν αξία. Η αναλογία με τις φυσικές επιστήμες τελειώνει στο σημείο που υπεισέρχεται το κοινωνικό στοιχείο. Η αξία είναι υπερ-φυσική μορφή του εμπορεύματος.
Οι σχέσεις ιδιότητας των πραγμάτων υπάρχουν από τη φύση τους και εκδηλώνονται στη σχέση τους με άλλα πράγματα. Γι αυτό φαίνεται και σαν οι κοινωνικές ιδιότητες των πραγμάτων να είναι φυσικές τους ιδιότητες. Το σακάκι φαίνεται να έχει από τη φύση του την ιδιότητα της ανταλλαξιμότητας πρόσθετη από τις άλλες, φυσικές του ιδιότητες.
Αναφορικά με την έκφραση του Μαρξ «...χτυπάει στο μάτι του χοντροκομμένου αστού οικονομολόγου..» (σ. 71-72), το χοντροκομμένο αναφέρεται στο αστικό, δηλαδή στην κριτική την οποία ασκεί ο Μαρξ στον τρόπο με τον οποίο συγκροτούνται οι παραστάσεις στην αστική κοινωνία. Εδώ είναι η ματιά της αστικής πολιτικής οικονομίας. Η αστική πολιτική οικονομία αδυνατεί να εξηγήσει την ύπαρξη του χρήματος λογικά μέσα από τη διαδικασία της ανταλλαγής.
Εντός του ίδιου εμπορεύματος υπάρχει ένα ζεύγος συγκεκριμένης και αφηρημένης ανθρώπινης εργασίας. Η συγκεκριμένη εργασία (ραφτική στο κείμενο) μετατρέπεται, γίνεται έκφραση αφηρημένης εργασίας. Έτσι είναι δυνατό να εκφράσουμε κάτι σε αυτή τη μορφή του ισοδυνάμου. Πρόκειται για μια ιδιομορφία της συγκεκριμένης αυτής μορφής, η οποία κάνει τα πράγματα να εμφανίζονται ως το αντίθετό τους. Οι σχέσεις είναι τέτοιες στο επίπεδο της διατύπωσης των αξιακών μορφών, που εμφανίζουν τα πράγματα στο αντίθετο απ’ ότι είναι.
Η έννοια που θα χρειαστεί να εισάγει αργότερα, η εργασιακή δύναμη για να εξηγήσει το πώς εξάγεται η υπεραξία, χρησιμοποιείται ήδη εδώ ως απαραίτητος όρος για την αποσαφήνιση της διαφοράς μεταξύ μορφών εργασίας. Πίσω από τις δύο μορφές εργασίας, υπάρχει εργασιακή δύναμη. Το ξόδεμα ανθρώπινης εργασιακής δύναμης εξομοιώνει διαφορετικές εργασίες. Από τις συγκεκριμένες εργασίες πηγαίνουμε πίσω στο κοινό τους στοιχείο που είναι η κατανάλωση εργασιακής δύναμης, επομένως στον αφηρημένο χαρακτήρα της ανθρώπινης εργασίας και για αυτό μπορούμε να τις συγκρίνουμε.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου