Σελ. 75- 81 «Το προϊόν της εργασίας…….ειδικό κοινωνικό χαρακτήρα της»
Επιμέλεια : Ευγενία Καββαδία – Δανάη Τσελέντη
Ο Μαρξ προσδιορίζει με τον όρο εποχή την ιστορική θέση του καπιταλισμού ως κοινωνικά κυρίαρχου τρόπου παραγωγής. Υπό το πρίσμα της παραπάνω ιστορικής λογικής, η καπιταλιστικώς δαπανηθείσα εργασία αποτελεί «αντικειμενοποιημένη» (gegenstaendliche) ιδιότητα των εμπορευμάτων, υπό την έννοια ότι δεν πρόκειται για μια αντικειμενική ιδιότητα που προκύπτει από το πράγμα αυτό καθ’ εαυτό (Ding), αλλά αποτελεί μια κοινωνική σύμβαση που προσκτά τη σταθερότητα χαρακτηριστικού του πράγματος, συνιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη συμπτυγμένη κοινωνική «ουσία» των εμπορευμάτων.
Προχωρώντας την επιχειρηματολογία του με σκοπό την αποκρυπτογράφηση της χρηματικής μορφής, ο Μαρξ προβαίνει με σχετική ευκολία σε μια αναλυτική μετάβαση από τα εμπορεύματα στους κατόχους τους.
Τα είδη της συγκεκριμένης εργασίας προσλαμβάνουν τον κοινωνικό τους χαρακτήρα μέσω της μορφής εμφάνισης του αντιθέτου τους, δηλαδή της αφηρημένης εργασίας.
Χρησιμοποιώντας το ενδιάμεσο νοητικό σχήμα της ολικής ή αναπτυγμένης μορφής της αξίας, που μπορεί να ειδωθεί ως μια ατέρμονη σειρά απλών και άμεσα ανταλλάξιμων αξιακών μορφών, ο Μαρξ μεταβαίνει στη γενική μορφή της αξίας, η οποία συνίσταται στην ύπαρξη ενός και μόνο ισοδύναμου, στο οποίο αναφέρονται αποκλειστικά όλα τ’ άλλα εμπορεύματα.
Η ανάδειξη του γενικού ισοδύναμου ως μετρητή της αξίας συντελείται στη βάση της αποκοπής του από τον κόσμο των εμπορευμάτων[1]. Το γενικό ισοδύναμο δεν είναι ανταλλάξιμο ούτε μετρήσιμο με τίποτα , παρά μόνο με τον εαυτό του. Τοποθετείται στη δεξιά πλευρά της εξίσωσης και καθιστά δυνατή την ανταλλαγή των εμπορευμάτων.
Επιχειρώντας την περαιτέρω αποσαφήνιση της αντίθεσης ανάμεσα στο γενικό και το ειδικό, ο Μαρξ χρησιμοποιεί το διαλεκτικό ζεύγος «γενικός ανθρώπινος χαρακτήρας» της εργασίας και «ειδικός κοινωνικός χαρακτήρας».
Ο Μαρξ δεν προτίθεται να αναπτύξει μια θεωρία περί τιμών, ωστόσο εξηγώντας το μηχανισμό του προσδιορισμού των αξιών από τον οποίο εξαρτώνται εν τέλει και οι τιμές, καταδεικνύει το σχεσιακό τους χαρακτήρα. Οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες τοποθετούνται στο επίπεδο της αγοράς και επομένως δεν καθίσταται δυνατός ο ακριβής καθορισμός τους.
[1] Είναι χαρακτηριστική η χρήση θεατρικών αναφορών στον κόσμο των εμπορευμάτων που προσλαμβάνουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και επιτελούν ρόλους.
Επιμέλεια : Ευγενία Καββαδία – Δανάη Τσελέντη
Ο Μαρξ προσδιορίζει με τον όρο εποχή την ιστορική θέση του καπιταλισμού ως κοινωνικά κυρίαρχου τρόπου παραγωγής. Υπό το πρίσμα της παραπάνω ιστορικής λογικής, η καπιταλιστικώς δαπανηθείσα εργασία αποτελεί «αντικειμενοποιημένη» (gegenstaendliche) ιδιότητα των εμπορευμάτων, υπό την έννοια ότι δεν πρόκειται για μια αντικειμενική ιδιότητα που προκύπτει από το πράγμα αυτό καθ’ εαυτό (Ding), αλλά αποτελεί μια κοινωνική σύμβαση που προσκτά τη σταθερότητα χαρακτηριστικού του πράγματος, συνιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη συμπτυγμένη κοινωνική «ουσία» των εμπορευμάτων.
Προχωρώντας την επιχειρηματολογία του με σκοπό την αποκρυπτογράφηση της χρηματικής μορφής, ο Μαρξ προβαίνει με σχετική ευκολία σε μια αναλυτική μετάβαση από τα εμπορεύματα στους κατόχους τους.
Τα είδη της συγκεκριμένης εργασίας προσλαμβάνουν τον κοινωνικό τους χαρακτήρα μέσω της μορφής εμφάνισης του αντιθέτου τους, δηλαδή της αφηρημένης εργασίας.
Χρησιμοποιώντας το ενδιάμεσο νοητικό σχήμα της ολικής ή αναπτυγμένης μορφής της αξίας, που μπορεί να ειδωθεί ως μια ατέρμονη σειρά απλών και άμεσα ανταλλάξιμων αξιακών μορφών, ο Μαρξ μεταβαίνει στη γενική μορφή της αξίας, η οποία συνίσταται στην ύπαρξη ενός και μόνο ισοδύναμου, στο οποίο αναφέρονται αποκλειστικά όλα τ’ άλλα εμπορεύματα.
Η ανάδειξη του γενικού ισοδύναμου ως μετρητή της αξίας συντελείται στη βάση της αποκοπής του από τον κόσμο των εμπορευμάτων[1]. Το γενικό ισοδύναμο δεν είναι ανταλλάξιμο ούτε μετρήσιμο με τίποτα , παρά μόνο με τον εαυτό του. Τοποθετείται στη δεξιά πλευρά της εξίσωσης και καθιστά δυνατή την ανταλλαγή των εμπορευμάτων.
Επιχειρώντας την περαιτέρω αποσαφήνιση της αντίθεσης ανάμεσα στο γενικό και το ειδικό, ο Μαρξ χρησιμοποιεί το διαλεκτικό ζεύγος «γενικός ανθρώπινος χαρακτήρας» της εργασίας και «ειδικός κοινωνικός χαρακτήρας».
Ο Μαρξ δεν προτίθεται να αναπτύξει μια θεωρία περί τιμών, ωστόσο εξηγώντας το μηχανισμό του προσδιορισμού των αξιών από τον οποίο εξαρτώνται εν τέλει και οι τιμές, καταδεικνύει το σχεσιακό τους χαρακτήρα. Οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες τοποθετούνται στο επίπεδο της αγοράς και επομένως δεν καθίσταται δυνατός ο ακριβής καθορισμός τους.
[1] Είναι χαρακτηριστική η χρήση θεατρικών αναφορών στον κόσμο των εμπορευμάτων που προσλαμβάνουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και επιτελούν ρόλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου